Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kolejny Star wkrótce trafi na ścieżkę w Starachowicach. Zobaczcie jaki

Sławomir Sijer
Sławomir Sijer
Tak wygląda "nowy" Star.
Tak wygląda "nowy" Star. Archiwum UM Starachowice.
Już wkrótce w Starachowicach pojawi się "nowy" egzemplarz samochodu Star, który trafi na Ścieżkę Stara. Będzie to już dziesiąty samochód.

Auto przygotowywane jest obecnie w zakładach Star San Duo. Ustawiony zostanie przy wjeździe do miasta od strony Tychowa.
To będzie już dziesiąty Star ustawiony w Starachowicach.

Oto lokalizacja dotychczasowych samochodów.
Edukacyjna „Ścieżka STARa” powstała w 2018 roku z okazji 70. rocznicy rozpoczęcia produkcji samochodów ciężarowych Star w Starachowicach. Aktualnie prezentowane samochody to:

  • Star 200 przy Alei Niepodległości i ul. księdza Kardynała S. Wyszyńskiego,
  • Star 660 przy ulicy Radomskiej, obok Urzędu Miejskiego,
  • Star 1142 przy ulicy Kieleckiej i ul. Radomskiej,
  • Star 28 obok Centrum Handlowego Galardia,
  • Star 25 na Skwerze Masalskiego przy ulicy Ostrowieckiej,
  • Star 266 przy rondzie prezydenta Lecha Kaczyńskiego,
  • Star A 66 Żuraw, przy ulicy Iglastej,
  • Star 660 MZ, skrzyżowanie ulica Iłżeckiej z Krańcową,
  • Star 660 M1, rondo Solidarności.

Fabryka Samochodów Ciężarowych

Tradycja wytwarzania pojazdów w Starachowicach sięga czasów przedwojennych. Produkowano tu wówczas osie do kuchni polowych i podwozia dla wieżyczki działa Bofors. Tuż przed 1939 rokiem czyniono przygotowania do uruchomienia produkcji
ram samochodowych.

Po wojnie decyzją Ministra Przemysłu i Handlu z kwietnia 1948 roku upaństwowione w całości Zakłady Starachowickie otrzymały jako przedmiot produkcji samochody ciężarowe. Pierwsza polska ciężarówka była w całości rodzimą konstrukcją, stworzoną w latach 1946 -1948 w łódzkim Centralnym Biurze Konstrukcyjnym nr 5, a następnie na terenie Ursusa. Zespołem konstruktorów kierował prof. Jan Werner zaś po decyzji umiejscowienia produkcji w Starachowicach nad pracami wdrożeniowymi czuwał kierownik miejscowego Biura Technicznego inż. Józef Szafraniec. Pierwsze pięć prototypów pojazdu oznaczonego jako Star 20 zostało oficjalnie zaprezentowanych 15 XII 1948 roku w Warszawie podczas tzw. Kongresu Zjednoczeniowego PPR i PPS. Datę tą przyjmuje się jako symboliczny początek produkcji samochodów ciężarowych Star.

W 1949 roku fabrykę opuściło 245 pojazdów, w 1950 – 782, zaś w 1951 już 2568. Łącznie starachowickie zakłady, które od 1952 roku otrzymały nazwę Fabryka Samochodów Ciężarowych im. Feliksa Dzierżyńskiego w Starachowicach (FSC), wyprodukowały ponad 50 tys. modelu Star 20. Samochód ten miał ładowność 3.5 t. zaś zużycie paliwa oscylowało wokół 26 l/ 100 km.

Historia STARa - ulepszanie prymitywnej konstrukcji

Ta prymitywna konstrukcja, stopniowo ulepszana produkowana była do 1957 roku, kiedy to zastąpił ją Star 21, o ładowności 4 t. W momencie październikowej „odwilży” roku 1956 starachowickie samochody stanowiły 60% wszystkich ciężarówek eksploatowanych w kraju. Montaż Stara 20 (połowa lat ’50 XX w.). Druga połowa lat ’50 to narodziny kolejnych modeli: Star 66 (produkowany od 1958 roku głównie na potrzeby wojska), oraz Star 25 (od 1959 roku) – następca „przejściowego” modelu Star 21. Nowy pojazd wyposażony został w unowocześniony silnik S 472 o mocy 95 KM. W tym samym czasie trwały prace zmierzające do stworzenia pierwszego silnika wysokoprężnego S53, który ostatecznie ujrzał światło dzienne w 1958 roku.

Każdy z wymienionych modeli wytwarzany był w kilku odmianach na potrzeby poszczególnych działów gospodarki. Dla przykładu wymieńmy: ciągnik C 60 (do naczepy, podwozie do wywrotek W 14, podwozie dla autobusów A 50 i A 51, podwozia dla żurawi czy samochodów pożarniczych). Nie zaprzestając produkcji udanego modelu Star 25, który zdominował polskie drogi przez całą dekadę lat ’60, starachowicka fabryka wypuściła na rynek kolejną wersję Star 27 (od 1962 roku). Od „dwudziestki piątki” odróżniał się zastosowaniem pierwszego wysokoprężnego silnika S 53. Jednak jasnym stało się, że dalsze ulepszanie tej przestarzałej konstrukcji nie jest już możliwe.

Historia STARa - 100 tysięczny pojazd

Od początku lat ’60 rozpoczęły się intensywne prace nad stworzeniem całkiem nowej generacji ciężarówek oznaczonej symbolem Star 200. W 1960 roku FSC zatrudniała 2 300 pracowników umysłowych i 9 300 fizycznych. Dwa lata później bramę fabryki opuścił 100 – tysięczny Star, zaś łączna produkcja wyniosła Star 21 (1957-1959) 14 000 samochodów.

W ramach prac nad wdrożeniem nowej generacji pojazdów powstało kilka ciekawych prototypów zarówno nadwozi, elementów jezdnych, jak i silników. Przedłużające się problemy z uruchomieniem produkcji rodziny Star 200 spowodowały, że zakłady
zdecydowały się przestawiać na ich wytwarzanie etapami. Pierwszym krokiem było uruchomienie w roku 1968 produkcji „przejściowego” modelu Star 28 i Star 29 (ten ostatni to zarazem ostatni Star z silnikiem benzynowym), które zastąpiły wysłużone modele 25 i 27. Bez wątpienia jedną z przyczyn opóźnień we wdrażaniu nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjnych było poważne niedoinwestowanie fabryki.

W roku 1973 fabryka zaprezentowała Stara 266 – następcę modelu 660, z którego produkcji zresztą nie zrezygnowano aż do 1982 roku. Star 266 to typowo wojskowy, 3 - osiowy pojazd przystosowany do poruszania się w ekstremalnie trudnych
warunkach terenowych, w tym do pokonywania Star 27 (1962 -1968) przeszkód wodnych o głębokości do 1,8 m. Samochód o ładowności 3,5 t. wyposażony był w silnik S-359 o mocy 150 KM, zużycie paliwa dochodziło do 27 l/100km. Star 266 stał się podstawowym samochodem ciężarowym używanym przez Wojsko Polskie w przeciągu kolejnych czterech dekad. Jego
walory techniczne zostały docenione na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1980 roku, gdzie zdobył on złoty medal oraz nagrodę vice Mister Eksportu. Star 266 sprzedawany był do wielu krajów, których klimat bywał zabójczy dla innych ciężarówek (Birma, Jemen, Angola, Egipt, Libia) Eksportowano go również na Węgry i do ZSRR. Pierwsze modernizacje miały miejsce w 1983 i 1985 roku, pozwalając w dalszym ciągu utrzymać się tej konstrukcji w gronie nowoczesnych i pożądanych produktów starachowickiego zakładu.

Po przejęciu Zakładów Starachowickich przez niemiecki koncern MAN wprowadzono nowe pojazdy terenowe Star 944 i Star 1466, które pomimo wyższego komfortu jazdy i nowocześniejszych rozwiązań technicznych nie notowały takich osiągnięć jak model 266. Wszystko to spowodowało, że Star 266 wytwarzany był aż do 2000 roku, kiedy to ostatecznie zastąpił go „mannowski” Star 1466 (produkowany do 2006 roku). Po udanym debiucie wprowadzano kolejne modele nowej generacji rodzimych ciężarówek. W roku 1974 zaprezentowano Stara 244, z przystosowaniem głównie na potrzeby rolnictwa, zaś rok później z taśmy seryjnej produkcji zjechały pierwsze Stary 200. Ten ostatni wytwarzany do 1994 roku wyposażony był w 6 cylindrowy,100 konny silnik S 359 (taki sam jak model 266).

W roku 2003 zakłady zostają połączone z MAN BUS Polska sp. z o.o. i w wyniku tej fuzji powołano do życia MAN STAR Trucks and Busses z siedzibą w Sadach k. Poznania. Od 2004 roku w Starachowicach wytwarzane są szkielety niskopodłogowych autobusów MAN, zaś produkcję ciężarówek stopniowo ograniczano. Przeniesiono między innymi wytwarzanie samochodów serii S 2000 do Austrii (gdzie produkowane były do 2006 roku). Ostatnia partia Starów 944 i 14 66 zjechała z taśmy montażowej starachowickich zakładów w 2006 roku. Rok później sprzedano ostatnią „starachowicką” ciężarówkę. Od 2009 rok z firmy zniknęła nazwa „Star” i odtąd zakład nosi nazwę MAN Bus Sp. z o. o.

Więcej o historii Fabryki Samochodów Ciężarowych "Star" przeczytasz tutaj:

od 16 latprzemoc
Wideo

CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na starachowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto